Podatek VAT - oszustwa podatkowe, przemyt i zorganizowana przestępczość skarbowa

---

Pełny tytuł:Podatek VAT - oszustwa podatkowe, przemyt i zorganizowana przestępczość skarbowa
Seria: Prawo i ekonomia

Autor -  Kazimierz Turaliński
Wydawca - "ARTEFAKT.EDU.PL sp. z o.o.", Warszawa 2017
ISBN 978-83-64983-08-5 (wydanie drukowane)
632 strony, format A5 oprawa miękka klejona

Darmowy fragment (kliknij)

UWAGA - książka dostępna w formie elektronicznej w dziale "E-booki"!

Kompendium wiedzy z zakresu podatku VAT. Szczegółowo omówione zostały aspekty prawne i praktyczne funkcjonowania podatku od towarów i usług w Polsce i w Unii Europejskiej, materialnoprawne podstawy ścigania uszczuplania podatku VAT oraz metodyka popełniania tych przestępstw skarbowych, ze szczególnym uwzględnieniem oszustw podatkowych, przemytu i zorganizowanej przestępczości skarbowej.

Podatek VAT to najważniejszy składnik budżetu Polski. Jednocześnie stał się jednym z głównych celów przestępczości zorganizowanej - jest wyłudzany od urzędów skarbowych, przywłaszczany w obrocie handlowym oraz omijany przy sprzedaży hurtowej i detalicznej celem przełamania w szarej strefie mechanizmów wolnorynkowej konkurencji. Każdego roku na terytorium Unii Europejskiej ulega uszczupleniu w kwotach sięgających setek miliardów zł, a do grona beneficjentów przestępstw skarbowych należą m.in. włoskie mafie i poradzieckie zorganizowane struktury przestępcze. Nad Wisłą oszustwa podatkowe i przemyt konsumują rokrocznie kilkadziesiąt miliardów zł. Sprzyja im niezwykle skomplikowana forma rozliczania podatku VAT, niechęć przedsiębiorców do rzetelnego odprowadzania podatków oraz niewydajne systemy kontroli, podatne na błędy ludzkie i korupcję.

Pierwsza część niniejszej publikacji przybliży Czytelnikom historię podatku VAT, zasady jego funkcjonowania, obliczania i poboru, ujawniając zakres obowiązków spoczywających na podatnikach. Natomiast pozostałe jej działy poświęcone zostaną na zagadnienia prawa karnego skarbowego, w tym na wybrane kwestie proceduralne, materialnoprawne podstawy ścigania czynów godzących w prawidłowość rozliczania podatku VAT, a przede wszystkim na metodykę ich popełniania. Szczegółowo omówione zostaną sposoby tzw. oszustw karuzelowych i znikającego sprzedawcy, fałszowania faktur, przestępczości paliwowej, prowadzenia podwójnej księgowości czy przemytu wyrobów akcyzowych przez granice lądowe i wodne. Niepominięte będą też nowe, trudne do wykrycia przestępstwa skarbowe w rodzaju zawłaszczenia podatku VAT ze sprzedaży konsumenckiej czy wyłudzenia podatków poprzez fikcyjny eksport m.in. papierosów.

Prócz przepisów Kodeksu karnego skarbowego zostaną również najczęściej występujące w zbiegu idealnym przestępstwa i wykroczenia ścigane na mocy prawa karnego powszechnego. Obok mechanizmów działań przestępczych znajdą się zalecane metody wykrywania i zwalczania przestępczości skarbowej oraz prawidłowej kwalifikacji prawnej najczęściej spotykanych, kryminalizowanych naruszeń obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

---

 
Spis treści

Przedmowa 13

Dział I

Wprowadzenie do problematyki polskiego podatku VAT na tle rozwiązań przyjętych w Unii Europejskiej 19

1.1. Charakterystyka podatku od towarów i usług 21

1.1.1. Polityczne i prawne podstawy podatku VAT w Polsce 21

1.1.2. Historia regulacji podatku VAT w Unii Europejskiej 22

1.1.3. Bezpośrednie stosowanie dyrektyw unijnych 28

1.1.4. Zasady wspólnotowego systemu podatku VAT 30

1.1.5. Unijne ramy stawek podatku VAT 33

1.1.6. VAT jako podatek pośredni 34

1.1.7. Wpływ podatku VAT na budżet Polski 35

1.1.8. Zakres dopuszczalnej optymalizacji podatkowej 37

1.1.9. Unikanie i uchylanie się od odprowadzenia podatku 38

1.2. Podstawy prawne naliczania podatku od towarów i usług. 41

1.2.1. Podatnicy i płatnicy podatku VAT 41

1.2.2. Weryfikacja kandydatów na podatników VAT czynnych i wykreślanie podatników z rejestru 43

1.2.3. Przedstawiciele podatkowi 46

1.2.4. Ogólny zakres opodatkowania podatkiem VAT 48

1.2.5. Wyłączenie spod reżimu przepisów o podatku VAT 50

1.2.6. Powstanie obowiązku podatkowego 52

1.2.7. Dostawa towarów 57

1.2.8. Świadczenie usług 59

1.2.9. Podstawa opodatkowania podatkiem VAT 61

1.2.10. Mechanizm odwrotnego obciążenia (reverse charge) 68

1.3. Opodatkowanie podatkiem VAT 73

1.3.1. Polskie stawki podatku VAT 73

1.3.2. Przejściowe, podwyższone stawki podatku VAT 74

1.3.3. Dobór właściwej stawki VAT według kryterium czasu 77

1.3.4. Metody wyliczania kwot podatku VAT 78

1.3.5. Zerowa stawka podatku VAT przy dostawach wewnątrzwspólnotowych 79

1.3.6. Zerowa stawka podatku VAT w eksporcie 83

1.3.7. Opodatkowanie według miejsca świadczenia usług 86

1.3.8. Opodatkowanie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów 89

1.3.9. Magazyny konsygnacyjne 90

1.3.10. Dług celny i procedura uproszczona a opodatkowanie importu towarów 94

1.3.11. Przedmiotowe zwolnienie od podatku VAT 102

1.3.12. Przedmiotowe zwolnienie od podatku VAT w imporcie 107

1.3.13. Zwolnienie od podatku VAT w obrocie wewnątrzwspólnotowym 114

1.3.14. Zwolnienie sprzedaży od podatku VAT 115

1.3.15. Obligatoryjny status podatnika VAT czynnego 120

1.3.16. Opodatkowanie zakupów 121

1.3.17. Odpowiedzialność finansowa pełnomocnika podatnika 122

1.3.18. Inne rozliczenia nieobciążone podatkiem VAT 123

1.4. Podstawy rozliczania podatku naliczonego 126

1.4.1. Odliczanie podatku naliczonego i współczynnik odliczenia przy działalności mieszanej 127

1.4.2. Obliczanie prewspółczynnika sprzedaży 132

1.4.3. Terminy i warunki odliczenia podatku VAT 136

1.4.4. Zwrot podatku VAT 139

1.4.5. Zabezpieczenie majątkowe zwrotu podatku naliczonego 144

1.4.6. Metody rozliczania podatku VAT: memoriałowa i kasowa 146

1.4.7. Ulga na złe długi i korekta niezapłaconego podatku VAT 149

1.4.8. Zwrot podatku VAT z innego państwa Unii Europejskiej w ramach procedury Vat Refund 151

1.4.9. Zryczałtowany zwrot podatku VAT dla rolników 155

1.5. Dokumentacja związana ze sprzedażą opodatkowaną 158

1.5.1. Faktura w obrocie krajowym i zagranicznym 158

1.5.2. Obligatoryjne elementy faktury 160

1.5.3. Dodatkowe oznaczenia i pomijane elementy faktur 163

1.5.4. Faktura elektroniczna 168

1.5.5. Faktura uproszczona 170

1.5.6. Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna 173

1.5.7. Przymusowe wystawianie faktur w imieniu podatnika 174

1.5.8. Upoważnienie do wystawiania faktur 175

1.5.9. Terminy wystawienia faktury 177

1.5.10. Obligatoryjne i fakultatywne wystawianie faktur 180

1.5.11. Faktura wewnętrzna 182

1.5.12. Faktura korygująca 183

1.5.13. Nota korygująca 186

1.5.14. Duplikat faktury 187

1.5.15. Faktura pro-forma 188

1.6. Ewidencje i obowiązki sprawozdawcze 190

1.6.1. Pełna ewidencja VAT 190

1.6.2. Uproszczona ewidencja sprzedaży 192

1.6.3. Kasy rejestrujące (fiskalne)  193

1.6.4. Deklaracje podatkowe 198

1.6.5. Deklaracje VAT w procedurze unijnej (procedura MOSS) 202

1.6.6. Deklaracje VAT w procedurze nieunijnej (procedura MOSS) 203

1.6.7. Informacja podsumowująca 205

1.6.8. Informacja podsumowująca w obrocie krajowym 208

1.6.9. Jednolity plik kontrolny 209

1.6.10. Przechowywanie dokumentów przez podatnika, kontrole biznesowe i ścieżka audytu 211

1.7. Finansowe konsekwencje nienależnego uszczuplenia podatku VAT 217

1.7.1. Zaległość podatkowa 217

1.7.2. Odsetki od zaległości podatkowych 218

1.7.3. Opłata prolongacyjna 224

1.7.4. Czynności pozorne i ustalenie treści stosunku prawnego 225

1.7.5. Skutki podatkowe wystawienia pustej faktury 227

1.7.6. Oszacowanie i sankcyjna stawka podatku 229

1.7.7. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe 234

1.7.8. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego 237

1.8. Definicje legalne ustaw prawa podatkowego 240

1.8.1. Wybrane definicje legalne ustawy o podatku od towarów i usług 240

1.8.2. Wybrane definicje legalne ustawy Ordynacja podatkowa 247

 

Dział II

Materialnoprawne podstawy ścigania czynów godzących w prawidłowość rozliczania podatku VAT 251

2.1. Kara w prawie karnym skarbowym 253

2.1.1. Czyny zabronione w materii karnej skarbowej 253

2.1.2. Filozofia humanitarnego postępowania karnego 256

2.1.3. Formy stadialne 261

2.1.4. Sprawcze formy zjawiskowe 265

2.1.5. Niesprawcze formy zjawiskowe 269

2.1.6. Miejsce i czas popełnienia czynu zabronionego 275

2.1.7. Odpowiedzialność karnoskarbowa 277

Czyn człowieka 278

Umyślność i nieumyślność 279

Rzeczywisty zbieg przepisów 281

Reguły wyłączające wielość ocen karnoprawnych 282

Idealny zbieg czynów karalnych 283

2.1.8. Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej 284

Wina i szkodliwość społeczna czynu 284

Niepoczytalność sprawcy 286

Błąd co do prawa i kontratypu 289

Błąd co do faktu 291

2.1.9. Podstawowy wymiar kar 292

Kara grzywny za przestępstwo skarbowe 292

Odpowiedzialność posiłkowa 294

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe 295

Kary ograniczenia i pozbawienia wolności 296

2.1.10. Środki karne i zabezpieczające 297

2.1.11. Indywidualizacja kary w materii skarbowej 301

2.1.12. Nadzwyczajne obostrzenie kary 303

2.1.13. Nadzwyczajne złagodzenie kary 309

2.1.14. Zbieg nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia kary 314

2.1.15. Zaniechanie ukarania sprawcy (czynny żal) 315

2.1.16. Kara łączna 318

2.1.17. Odstąpienie od wymierzenia kary – przestępstwa skarbowe 321

2.1.18. Odstąpienie od wymierzenia kary – wykroczenia skarbowe 324

2.1.19. Terminy w postępowaniu karnoskarbowym 326

Przedawnienie ścigania 326

Przedawnienie wykonania kary 329

Zatarcie skazania 330

2.1.20. Przedawnienie i zatarcie wykroczeń skarbowych 332

2.1.21. Reguły intertemporalne prawa karnego skarbowego 334

2.2. Wybrane definicje legalne prawa karnego skarbowego 337

2.3. Wybrane wykroczenia i przestępstwa skarbowe 342

2.3.1. Niezgłoszenie przedmiotu lub podstawy opodatkowania 342

2.3.2. Firmanctwo 348

2.3.3. Oszustwo podatkowe 353

2.3.4. Zaniechania w księgowości 358

2.3.5. Nierzetelna i wadliwa księgowość 361

2.3.6. Naruszanie obowiązku fakturowego i rachunkowego 364

2.3.7 Wyłudzenie nienależnego zwrotu podatku 374

2.3.8. Nieterminowe wpłacenie pobranego podatku (przywłaszczenie) 379

2.3.9. Zaniechanie pobrania lub uszczuplenie kwoty pobieranego podatku 386

2.3.10. Nierzetelna i nieterminowa informacja podsumowująca 389

2.3.11. Przemyt celny 393

2.3.12. Oszustwo celne 397

2.3.13. Paserstwo celne – umyślne i nieumyślne 401

Dział III

Metody uszczuplania podatku VAT 409

3.1. Problematyka przestępstw skarbowych w materii podatku VAT  – Polska i Unia Europejska 411

3.2. Rozwój szarej i czarnej strefy 419

3.3. Nierzetelna księgowość i puste faktury 428

3.3.1. Ukrywanie transakcji przed opodatkowaniem 428

3.3.2. Podwójna księgowość, multiplikacja i fałszowanie faktur 435

3.3.3. Obrót fikcyjnymi kosztami 439

3.3.4. Zawłaszczenie sprzedaży konsumenckiej 446

3.4. Międzynarodowe struktury handlowe 450

3.4.1. Carousel fraud – oszustwa karuzelowe 450

3.4.2. Missing trader – znikający sprzedawca 460

3.4.3. Fikcyjny eksport produktów akcyzowych i łańcuchy podwykonawców w branży budowlanej 466

3.5. Przemyt 470

3.5.1. Uwarunkowania ekonomiczne przemytu papierosów 470

3.5.2. Organizacja i metody przemytu 478

3.5.3. Zwalczanie przemytu towarów – czynności wykrywcze 487

3.6. Terytoria stosujące szkodliwą konkurencję podatkową  (tzw. raje podatkowe) i spółki off-shore 495

3.7. Uszczuplanie podatku VAT a przestępstwa pospolite 508

3.7.1. Udział w zorganizowanej grupie przestępczej lub w związku przestępnym 508

3.7.2. Pranie brudnych pieniędzy 516

3.7.3. Oszustwa gospodarcze i kredytowe 522

3.7.4. Fałszowanie dokumentów 531

3.7.5. Inne czyny karalne 536

3.8. Studium przypadku 540

3.8.1. Przemyt na kierunkach wschodnim i zachodnim 540

3.8.2. Przestępczość paliwowa 551

3.8.3. Zorganizowany atak na system VAT w handlu zagranicznym 569

Fikcyjny handel złomem i stalą budowlaną 572

Krakowska przestępczość karuzelowa 577

Fikcyjny eksport odzieży i tekstyliów 579

Oszustwa na sprzedaży praw do emisji CO2 581

Biokomponenty i rolnictwo 584

3.9. Zwalczanie oszustw podatkowych poprzez zmiany  legislacyjne 587

3.9.1. Centralny rejestr faktur 587

3.9.2. Mechanizm odwróconego obciążenia (reverse charge) 589

3.9.3. Solidarna odpowiedzialność nabywcy 590

3.9.4. Eliminacja obrotu gotówkowego 591

3.9.5. Elektroniczne paragony 593

3.9.6. Mechanizm podzielonej płatności (split payment) 594

3.9.7. Czynności operacyjno-rozpoznawcze 596

3.9.8. Zaostrzanie sankcji karnych 599

Podsumowanie 605

Załącznik nr 1 Stawki podatku VAT w państwach Unii Europejskiej 617

Załącznik nr 2 Stawki podatku VAT oraz ich odpowiedników w wybranych państwach trzecich w 2016 r. 621

Załącznik nr 3 Formaty numerów identyfikacyjnych VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej 628

---